Türkiye İstatistik Kurumu bir araştırma yapmış: Doğum Yeri Araştırması…
Yani; vatandaşların doğdukları yerlere ilaveten aslında nerelerde doydukları araştırılmış… İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde hangi illerden kaç kişinin yaşadığına yönelik olarak yapılan araştırmanın sonuçlarına göre; Erzurumlular en çok İzmir’de yaşıyormuş...
Toplam nüfus üzerinden hesaplandığı için İstanbul ve Ankara’da sıralamaya girememiş olsa bile hepimiz biliyoruz ki; bu illerde de hatırı sayılır ölçüde Erzurumlu yaşıyor…
Şimdi…
Meseleye yüzeysel bakacak olursak; “ne güzel” diyoruz, “Erzurumlular Türkiye’nin dört bir yanına dağılmış!”
Dağılmış evet ama nedense hiç birimiz bu dağılmanın sebebini hiç merak etmiyo¬ruz... Amirini, memurunu ve mücbir nedenlerden dolayı gidenleri anlarız da…
Bahse konu araştırmada yer alan Erzurumlu nüfusun çoğu bu şehirden genellikle bir tek sebeple ayrılmıştır, o da: geçim sıkıntısı…
Kimse itiraz edemez buna…
Erzurum her yıl göç veriyor ve inanın verilen bu göçün neredeyse iki katı kadar bir nüfus ise, göç etmeyi düşünüyor… Yani binlerce kişi bulduğu ilk fırsatta Erzurum’dan gitmenin ve yaşamına başka vilayetlerde de¬vam etmenin planını yapıyor…
Bu tavrın diğer adı nedir, biliyor mu¬su¬nuz?
“İtme”dir, itme…
Sosyolojik açıdan bir kuramdır bu; göçle ilgili yapılan her araştırmada da do¬layısıyla hep karşımıza çıkar:
‘‘İTME” ve ”ÇEKME” kuramı diye...
Göçü önlemeye yönelik olarak atılan ya da atılacak her adımda işte bu iki kuram üzerinde durulur:
Bir, göçe “iten” nedenler…
İki, göçü “çeken” nedenler…
Bundan hareketle Erzurum’un son 20 yılını ele alacak olursak, şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki: bu şehir başından sonuna kadar göçe “iten” nedenlerle dolu… Bunların arasında işsizlik var, iklim şartları var, ulaşım var, fiziksel koşullar var, tarım ve hayvancılık sektörlerindeki gerileme var, doğal afetler var, kentsel dönüşüm var, var da var…
Erzurum’dan göçü “çeken” illerde ise, işte bu sebeplerin tam tersi bir durum var… Yani insanlar durduk yere kalkıpta terk-ü diyar etmiyor Erzurum’u; işe gidiyor, aşa gidiyor, tutunmaya, doğ¬rulmaya ve koşturmaya gidiyor kısacası…
Peki, insanların bu şehirden göç etmelerine sebep olan şey sadece yukarıda saydığımız nedenlerden mi ibaret?
Elbette değil…
Bu şehir, makam işgal edenlerin bü¬yük bir bölümünün maalesef hiçbir işe yaramıyor oluşuyla da insanları göç etmeye zorluyor…
Sakın “kim onlar acaba?” diye sormayın!
Şimdi lütfen oturun ve o makam sahiplerinden hangilerinin “itici” yahut hangilerinin “çekici” olduğuna siz karar verin!..
Çünkü onların kimler olduklarını en az bizim kadar sizler de iyi biliyorsunuz…

DATAE VE ŞERAFETTİN ÇAKAL…
Doğu Anadolu Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü’nü bilirsiniz… Ilıca’ya giderken sağ tarafta hani; oldukça geniş bir kampüsü ve bir o kadar mütevazi bir hizmet binası var…
Bizim buralarda meşhur sözdür, derler ki:
“Kümbet büyük ama içinde evliya yok” diye…
Ama bu iş tam tersi, yani Doğu Anadolu Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü’nde (DATAE) hem kümbet büyük, hem de içi evliya dolu…
Bize sorarsanız, Erzurum gibi tarım ve hayvancılık iddiası olan bir şehirde bu anlamda kendisinden en fazla istifade edilen kurumların başında DATAE geliyor… Hatta ve hatta üniversitelerin bile yapmakta güçlük çektiği birçok işi bu kurum hem de tek başına yürütüyor…
Ve kurumun patronu…
Şerafettin Çakal…
Tadına doyum olmayan bir Dadaş…
Aynı zamanda işinin ehli ve erbabı bir mühendis…
Kendisi uzun yıllardır bu kurumun başında ve yine uzun yıllardır bu kurum çatısı altında hem Erzurum, hem de bölge çiftçisine hizmet ediyor…
Düşünün ki; Erzurum’da çetin kış koşullarına dayanıklı buğday tohumlarını bu kurum üretiyor… Geçmiş yıllardan hatırlıyoruz; topraksız patates üretimine bile yine bu kurum imzasını atmıştı… Yapılan işleri saymaya kalksak, inanın ne sütun yeter buna, ne de kurulabilecek cümleler… Dolayısıyla Erzurum’da Şerafettin Çakal gibi işinin erbabı isimlerin sayısındaki artış en büyük arzumuz; tabii Doğu Anadolu Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü gibi kurumların örnek alınması da…
Çünkü Erzurum tarım şehri ve bu şehrin rehbere, klavuza ve yol gösteren kişilere ve kurumlara ihtiyacı var…
Tıpkı DATAE gibi…
Tıpkı Şerafettin Çakal gibi…
Nokta!