Bölge ihracatındaki son durum ve bölgenin ihracat potansiyelleri… İhracat kültürü ve Erzurum’a kurulan Eximbank Ofisi gibi daha birçok konuyu DAİB Başkanı Ethem Tanrıver’le konuştuk…
Doğu Anadolu Bölgesi’nin sınırlar ötesine açılan kapısı durumundaki İhracatçılar Birliği, Yönetim Kurulu Başkanı Ethem Tanrıver’le birlikte yepyeni bir vizyon kazandı. Bölge ürünlerinin yurt dışına pazarlanması kadar, tanıtımının yapılması ve imajının geliştirilmesine de önemli ölçüde katkı sunan Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği’ninin faaliyetlerini, Yönetim Kurulu Başkanı Ethem Tanrıver’le konuştuk. Bölge ihracatının artırılmasından, ihracat kültürünün oluşturulmasına, akreditasyon çalışmalarından Erzurum’a Eximbank irtibat ofisi açılmasına varıncaya kadar birçok konuya değinen Tanrıver, il ekonomisine yönelik değerlendirmelerde de bulundu. İşte Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği (DAİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ethem Tanrıver’le gerçekleştirdiğimiz o söyleşi:
Keyifli okumalar…
2018 yılı Nisan ayında göreve geldiğiniz günden bugüne geçen zamanda bir değerlendirme yapar mısınız, Birliğin 2019 yılındaki faaliyetleri nelerdir?
ULUSLARARASI REKABET GÜCÜ ARTTI
Birliğimizin en önemli misyonlarından birisi, bölgemiz ürünlerinin mevcut ve hedef pazarlarda tanıtımın yapılması ve imajının geliştirilmesidir. DAİB olarak çeşitli konularda eğitim seminerleri, Fuarlar, Yurtdışı Ticari Heyetler, Alım Heyetleri organizasyonları ve sektörel kümeleşmeyi sağlamak için UR-GE projeleri yürütmekteyiz. Bu projelerle, projeye dâhil olan firmaların verilen eğitimlerle dış ticaret bilgi ve becerileri artırılmakta, yeni pazarlar bulunmakta, sektörel bazda bir araya getirilmesi sağlanmakta ve sektör kümeleri oluşturulmaktadır. Bu faaliyetler sonucunda firmalar arasından sinerji oluşmakta ve uluslararası rekabet güçleri artmaktadır. Artık, hiç ihracat yapmamış firmalarımızda farkındalık oluşması ve ihracata başlamaları gibi olumlu çıktılar almaya başladık.
FİRMALARA YÖNELİK EĞİTİM ORGANİZASYONLARI
2019 yılında yaklaşık 10 Sektörel Ticaret Heyeti, URGE Heyeti, Fuar katılımları düzenledik. Bölgemizden yaklaşık 200 firmamızı heyetlere dâhil ettik. Bu firmalarımız ihracata yeni başlayan üretici firmalarımız. İhracat danışmanlığı programı gibi daha önce çeşitli engeller veya yetersizlikler nedeniyle hiç ihracat yapmamış veya düzenli ihracat yapamamış firmalarımızı uluslararası pazarlara açılarak düzenli birer ihracatçı haline gelmelerini hedefliyoruz. Aynı zamanda firmalarımızın ihtiyaç ve beklentilerine göre çeşitli konularda eğitim ve seminerler organize etmekteyiz. Hedef kitlesi aktif ve potansiyel ihracatçılar olan “Dış Ticaret Eğitim Programlarında yaklaşık 1000 firma temsilcilerini ve yöneticilerini dış ticaret konusunda bilgilendirmek ve yeniliklerden haberdar etmekteyiz.
Göreve geldiğiniz zaman bölge ihracatının artması yönünde çalışacağınızı söylediniz. Bölge ihracatında artış oldu mu?
ZOR BİR COĞRAFYAMIZ VAR, AMA…
Bölge illerimizin kalkınması açısından ihracat son derece önemli olup, ihracatımız arttıkça illerimizin kalkınmışlık düzeyinin artacağı görülmektedir. Ülke düzeyinde ihracatında önemli payıyla yaşanan olumlu ekonomik gelişmeler şüphesiz bölgesel düzeyde de etkisini göstermektedir. Zor bir coğrafyamız var ama bölgemizin sorunlarının çözülmesi, bölgemizin gelişmesi için gücümüzle gece gündüz çalışıp, koşup, araştırıp, çabalıyoruz. Bu noktadan hareketle, bizlerde bölgemizdeki firmalarda ihracat kültürünün işletmelerimizin ve bölgemizin gündeminde yeterince yer almadığını görüyoruz ve İhracat Kültürü işletmelerimizin büyüme reçetelerinde çok güçlü bir şekilde yer alması için çabalıyoruz. 2019 yılında Erzurum’da yeni 56 firma üye kaydı yapmış olup bunların 15 tanesi ihracatla tanıştı. Bu yıl 7 Sektörel Ticaret Heyeti düzenledik. Bu heyetlere Erzurum ilimizden yaklaşık 37 firmamızı dâhil ettik. Hiç ihracat yapmamış firmalarımız uluslararası pazarlarda ihracat yapmaya başladı.
KURUMSAL İŞBİRLİĞİ HEP ÖN PLANDA
Bunun yanında, bölgemizde, ilgili kurum ve kuruluşlar ile birlikte hareket etmeyi benimsiyoruz. Bunun içinde Erzurum’da tüm sivil toplum örgütleri ile işbirliği içerisindeyiz. Diğer bir yandan Birlik olarak hangi firmamız neyi ihraç etmiş, ne ihraç edilebilir gibi analizler gerçekleştiriyoruz. Bölgemizde ne üretiliyor, hangi ürünün ihracı artırılabilir, Türkiye’de ne daha çok ihraç ediliyor bu ihracat ürünlerinden bölgemizde bulunan ürünler hangileridir gibi saptamaları yapıp bu planlama üzerinden çalışmalar gerçekleştirmeyi amaçlıyoruz. Bu çalışma, sonucunu da ihracat artış rakamlarıyla göstermiş olacağız. Önemli olan ihracat edilen ürünleri fazlalaştırmaktır. Üretici olmak sürekli bir şekilde satmak zorunluluğu oluşturur bu yüzden ürüne dayalı ihracatı hedefliyoruz.
İşletmelerin ve bölgedeki firmaların ihracat kültürünün olmadığını tespit ettiniz. Bunun için neler yaptınız?
REÇETENİN BAŞINDA İHRACAT KÜLTÜRÜ
Biz göreve geldiğimiz ilk günden itibaren en önemli sorunumuz olarak, ihracat kültürünün işletmelerimizin ve bölgemizin gündeminde yeterince yer almadığını görerek, ihracat kültürünün işletmelerimizin büyüme reçetelerinde çok güçlü bir şekilde yer almasını sağlayacağız dedik. İşletmelerimizin büyük çoğunluğunu ticaretlerini yurtiçi yakın bölge pazarları ile yaptıkları ve yerelle yetinmeleri nedeniyle, İhracat yapan firma sayımızın çok az olduğunu görüyoruz. Bu anlamda, üretici tüm firmalarımızı ihracatla tanıştırmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda; Eğitim Seminer faaliyetleri, Ticaret heyeti-alım heyetleri, fuar katılımları, Ur-Ge projeleri vb. çalışmalar yapıyoruz. 2018 yılında 2.739 firma ile 197 ülke/bölgeye ihracat gerçekleştirilmişken 2019 yılında 199 ülke/bölgeye ihracat gerçekleştirdik. Gerek ihracat rakamımız, gerek ihracat yapan firma sayısı, gerekse ihracat yapılan ülke ve ürün sayısında artış sağladık bu sayede.
Erzurum Eximbank irtibat ofisini açtınız… Eximbank Erzurum ve bölge ekonomisine nasıl bir katkıda bulundu?
DAİB’DE İHRACATÇIYA EXIMBANK İMKANI
Türk Eximbank ile ihracatçılar arasında köprü oluşturan irtibat bürolarının 14’üncüsünü Birliğimizde açtık. Bilindiği üzere Türkiye İhracat Kredi Bankası AŞ – Türk Eximbank, ihracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının artırılması, girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ve yurtdışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence sağlanması, yurtdışında yapılacak yatırımlar ile ihracat amacına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesini amaçlamaktayız.
GÜVENLİ VE İSTİKRARLI FİNANSMAN
Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği (DAİB) faaliyet alanına giren Ağrı, Ardahan, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Erzurum, Erzincan, Elazığ, Iğdır, Hakkâri, Muş, Şırnak, Tunceli, Van, Kars ve Siirt illerindeki ihracatçıların başvuru işlemleri ve finansman süreçlerinin hızlandırılmasının hedefliyoruz. Eximbank ofisinin bölgemizde açılmasını ucuz finansmana erişim sıkıntısı yaşayan tüm firmalarımız açısından çok büyük bir fırsat ve imkân olarak görüyoruz. Birlik hizmet binamızdaki irtibat ofisi ile ihracatçılarımızın Eximbank’a erişimini kolaylaştırdık. Bu vesile ile firmalarımız, daha hızlı bilgi sahibi oluyor ve ihracatın finansmanı alanında bankanın sunduğu düşük maliyetli kredi ve alacak sigortası imkânlarından faydalanarak daha rahat, güvenli ve istikrarlı bir finansman ortamında ticaret yapma imkanına sahipler. Eximbank irtibat ofisinin açılması sonrasında Türk Eximbank kredilerinden faydalanan firma sayısı gerek Erzurum’da gerekse bölgemizde arttı.
Birliğin Ortadoğu’da Irak başta olmak üzere diğer hangi ülkelerde Pazar payı yüksektir?
ÖNEMLİ OLAN PAZAR ÇEŞİTLİLİĞİ…
Bölgesel ticaret, dolayısıyla komşu ülkelerle ticaret özellikle gelişmiş ülkelerin ticaret hacimlerinde önemli bir yere sahip bulunmaktadır. Dünya genelinde, ülkelerin komşuları ile ticari ilişkilerine bakıldığında, Avrupa Birliği ülkelerinin birlik içi ticaretinin yüzde 70’ler, Asya- Pasifik bölgesinde yüzde 60’lar ve Kuzey Amerika bölgesinde ise bölge içi ticaretin yüzde 40’lar seviyesinde olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, gerek ülke gerekse bölge olarak yakın komşu ülkelerimize ihracatımızın daha yüksek olması normal, fakat Pazar çeşitliliğini sağlamamız da bir o kadar önemli.
BÖLGE İLLERİNİN EN BÜYÜK AVANTAJI
Genel kabul gördüğü üzere, bölgemiz coğrafi konumu itibariyle dış ticaret için transit bir alan özelliği taşımakta ve Türkiye’nin batısını doğusu ile kuzeyini güneyi ile bağlayan bir kavşak noktadayız. Bu anlamda bir lojistik, transfer ve ticaret merkezi olma potansiyeli taşıması bölge illerinin sahip olduğu avantajlardan biridir. Bölgemizin konum itibariyle Kafkaslar, Orta Asya ve Ortadoğu pazarına kolay erişim imkanı sunması, sınır kapılarına ortalama 300-400 km. yakınlığı ile 6 ülkeye ulaşılabilir konuma sahip olunması, bölge illerine Kafkaslar ve Ortadoğu pazarına erişim açısından önemli fırsatlar sunmaktadır. Halihazırda, bölge ihracatında önemli dış ticaret pazarları özelliği taşıyan ülkeler daha önce de ifade ettiğim üzere, Rusya Federasyonu, Azerbaycan, Gürcistan, Ukrayna, Nahçıvan, Irak, İran ve sorunlar yaşanmadan önce Suriye’dir Halihazırda, komşu ülkelerimiz ihracatımız öne çıksa da, mevcut potansiyelinin altındadır. Bunda, bu pazarlarda yaşanan daralmanın ve bölgesel çatışma ve sorunların yoğunlaşmasının önemli etkisi var. İnşallah, gerek bölge içinde gerekse bölge dışında yaşanan çatışma ve kaos ortamının düzelmesiyle, Pazar potansiyelleri daha da artacak olan bu ülkelere olan ihracatımız daha da ivmelenecektir.
Birlik olarak akredite olan 17 il ve yaklaşık 4000 aktif üyeniz var. Üyelerinizle olan koordinasyonu nasıl sağlıyorsunuz?
İHRACATÇILARIMIZIN SÜREKLİ YANINDAYIZ
DAİB ailesi her geçen gün büyüyor ve büyüyecek. Birliğimiz bütün sektörleri içine alıyor. Birlik olarak her zaman ihracatçımızın yanındayız. İhracatçılarımız sorunları ile ilgili olarak 7 gün 24 saat şahsımda dahil birliğimize erişebilmektedirler. Bu anlamda ihracatçılarımızın gerek mevzuatsal, gerekse uygulamadan doğan tüm sorun ve taleplerinde birlikte hareket edip çözüm üretmeye çalışıyoruz. Firmalarımızın karşılaştıkları sorunlara çözüm önerileri getirmeyi amaçlayan il-firma ziyaretleri gerçekleştirerek bu sorunların çözümü ile de ilgili kurum- kuruluşlar ile doğrudan temas halindeyiz.
TİM Denetim Kurulu üyesisiniz… Bilgi verebilir misiniz?
TİM’DE BÖLGEYİ TEMSİL ETMEK ÖNEMLİ…
Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) 25. Genel Kurulunda Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı olarak 2018-2022 döneminde TİM Başkanı İsmail Gülle’nin başkanlığında Denetim Kurulunda görev yapmak üzere seçildik. TİM Denetim Kurulu üyeleri TİM Yönetim Kurulu ile birlikte çalışmaktadır.
Doğu Anadolu Bölgesi illerinde faaliyet gösteren ihracatçılar olarak ülkemizin en büyük ve önemli meslek örgütlenmelerinden olan Türkiye İhracatçılar Meclisinin yürütme ve icra mekanizmalarında temsil ediliyor olmayı çok önemli buluyorum. Bu bölgemizin ve ihracatçımızın önemini ve gücünü göstermekte… Bundan sonra bölge olarak bu platformlarda daha aktif ve güçlü şekilde yer almanın yanında, ülke ekonomisine katkı anlamında da daha yoğun gayret göstereceğiz. İhracatçılarımızı en iyi şekilde temsil etmek ve ihracatın sorunlarını eş zamanlı olarak aktarıp acil çözümler üretebilmek adına elimizden geleni yapacağız. Üzerimizde bölge ihracatçımızın temsil etmenin gururu var. 2023’te bu hedefe ulaştığımızda bu başarının paydaşları olmak için Başkanımız Sayın İsmail Gülle ile her sektörden arkadaşlarımızla bu yolda çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Erzurum ekonomisi hakkında görüşleriniz ve önerileriniz nedir?
POTANSİYELLERİMİZİ HAREKETE GEÇİRMELİYİZ
Türkiye’nin batısını doğusu ile kuzeyini güneyi ile birleştiren bir noktada bulunan Erzurum potansiyel anlamda önemli bir ticaret merkezi konumunda. Tarım ve hayvancılık alanında potansiyeli olan aynı zamanda maden zenginliği olan bir ilimiz. Sektörel olarak Erzurum’daki bu potansiyelin harekete geçirilmesi lazım. Bizim olmazsa olmaz gayelerimizden biri de hep beraber olmak, bir olmak. Bir ilde genel olarak tüm kurum ve kuruluşlar olarak birlikte hareket etmediğimiz müddetçe başarıyı tam manasıyla elde edemeyeceğimizi düşünüyorum.
